Dnia 3 października br. Ogólnopolska Federacja na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności wystąpiła do Prezesa Rady Ministrów z apelem dot. koordynacji działań Rządu RP w obszarze rozwiązywania problemu bezdomności. Główne postulaty to: utworzenie przy Radzie Ministrów organu odpowiedzialnego za koordynację działań w zakresie rozwiązywania problemu bezdomności, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów wychodzących poza kompetencje Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a także wypracowanie i wdrożenie polskiej strategii rozwiązywania problemu bezdomności opartej o rozwiązania mieszkaniowe. Apel został poparty przez Rzecznika Praw Obywatelskich oraz przez Europejską Federację Organizacji Pracujących z Osobami Bezdomnymi FEANTSA.

Informacja prasowa dot. apelu Ogólnopolskiej Federacji na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności do Prezesa Rady Ministrów ws. koordynacji działań Rządu RP w obszarze przeciwdziałania bezdomności

Corocznie, zbliżająca się zima powoduje zwiększone zainteresowanie mediów tematyką bezdomności, głównie w kontekście ochrony zdrowia i życia osób bezdomnych, w tym zapobiegania przypadkom zamarznięć i stanu przygotowania służb społecznych do tego trudnego dla osób bezdomnych okresu. Organizacje pozarządowe świadczące pomoc osobom bezdomnym, skupione w Ogólnopolskiej Federacji na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności, pragną zwrócić uwagę mediów na szerszy problem, jakim jest brak koordynacji działań państwa w zakresie rozwiązywania problemu bezdomności – w szczególności umożliwiania osobom bezdomnym reintegracji ze społeczeństwem oraz rozwiązywania problemów zdrowotnych osób bezdomnych.

Od wielu lat jesteśmy przyzwyczajeni do postrzegania resortu polityki społecznej (obecnie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) jako odpowiedzialnego za rozwiązywanie problemu bezdomności. Tymczasem resort ten odpowiada jedynie za doraźną pomoc osobom bezdomnym – udzielanie im schronienia i świadczeń pomocy społecznej. Tymczasem bezdomność jest problemem niezwykle złożonym – poza oczywistą potrzebą doraźnego schronienia wiąże się także z problemami związanymi ze zdrowiem (choroby somatyczne, zaburzenia psychiczne i uzależnienia), zatrudnieniem, brakiem relacji rodzinnych, brakiem dostępu do wielu usług i praw obywatelskich związanych z zameldowaniem, zadłużeniami, nierzadko konfliktami z prawem i wreszcie dostępem do mieszkań, który w naszym kraju jest bardzo utrudniony. Znaczna część tych problemów wychodzi poza obszar kompetencji resortu polityki społecznej, czego najlepszymi przykładami mogą być problemy we wdrażaniu programów mieszkaniowych dla osób bezdomnych oraz problemy z korzystaniem osób bezdomnych z usług służby zdrowia. Świadczona wobec osób bezdomnych praca socjalna często pozostaje bezskuteczna właśnie ze względu na brak możliwości skorzystania z usług i infrastruktury (w szczególności mieszkań) pozostających poza kompetencjami pomocy społecznej.

W tych krajach Unii Europejskiej, którym udaje się skutecznie zmniejszać rozmiary zjawiska bezdomności (w szczególności przoduje tu Finlandia), podstawą sukcesu okazało się odejście od paradygmatu bezdomności jako nierozwiązywalnego problemu społecznego na rzecz postrzegania zjawiska jako problemu mieszkaniowego i praw człowieka. Tymczasem w Polsce, strategiczne dokumenty rządowe dotyczące mieszkalnictwa (Narodowy Program Mieszkaniowy) wskazują schroniska i noclegownie jako rozwiązania mieszkaniowe dla osób bezdomnych. Zamiast inwestować w rozwiązania mieszkaniowe, gwarantujące naukę samodzielności i szybki powrót do prawidłowego funkcjonowania społecznego, zwiększamy zasób miejsc w noclegowniach i schroniskach, uzależniając osoby bezdomne od funkcjonowania w grupie innych osób bezdomnych i od oferowanej pomocy. Warto tu przytoczyć alarmujące dane Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej mówiące o wydłużaniu się epizodów bezdomności – w chwili obecnej już co drugi polski bezdomny doświadcza bezdomności od co najmniej 5 lat, a co czwarty – od 10. Mimo podpisania przez Polskę dokumentów wzywających do zapewnienia mieszkań wszystkim potrzebującym (m.in. Cele Zrównoważonego Rozwoju 2030 ONZ, Europejski Filar Społeczny), nasz kraj nadal utrwala bezdomność, traktując ją jako problem pomocy społecznej, który „zabezpieczany” jest zupą i kocem w dwudziestoosobowym pomieszczeniu noclegowni, zamiast zintegrowanych działań pozwalających na odzyskanie samodzielności i reintegrację ze społeczeństwem.

Apel dostępny jest pod adresem:

http://bezdomnosc.pl/images/dokumenty/stanowiska/2018.10.03_Premier_koordynacja.pdf

Źródło: Ogólnopolska Federacja na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności